Tài sản nghìn tỷ, lợi nhuận "vài đồng"
Tối 26/2, Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết, Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Văn Hậu ("Hậu Pháo"), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn cùng 5 đồng phạm.
Theo đó, ngày 26/2/2024, Cơ quan CSĐT Bộ Công an tiến hành khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long và các đơn vị liên quan theo Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 16.
Cùng ngày, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra các Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Văn Hậu (tên thường gọi "Hậu Pháo") - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn và 5 nhân viên, đối tượng liên quan gồm: Nguyễn Thị Hằng - Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn; Đỗ Thị Mai - Kế toán trưởng; Hoàng Thị Tuyết Hạnh - Kế toán viên; Trần Hữu Định - Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Nam Á Group và Nguyễn Hồng Sơn - lao động tự do, vì đã có các hành vi giả mạo, khai man, để ngoài sổ sách kế toán doanh thu, tài sản liên quan... gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước, phạm vào khoản 3, Điều 221 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Hiện Cơ quan CSĐT Bộ Công an đang tiếp tục khẩn trương điều tra xác minh, củng cố tài liệu chứng cứ để làm rõ hành vi phạm tội của các bị can đã khởi tố, hành vi của các đối tượng liên quan, xác minh tài sản để thu hồi, kê biên triệt để theo đúng quy định của pháp luật.

Theo tìm hiểu, Nguyễn Văn Hậu sinh năm 1981, trú ở phường Bồ Đề (Long Biên, Hà Nội). Quê gốc của Hậu "Pháo" ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.
Năm 2004, Hậu thành lập Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn tại xã Tam Phúc, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc, tiền thân là Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Phúc Sơn, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, xây dựng. Từ đây Nguyễn Văn Hậu trở thành đại gia nắm khối tài sản nghìn tỷ, nhờ vào việc đưa Phúc Sơn từ một công ty nhỏ trở nên có tiếng trong thị trường bất động sản.
Cụ thể, Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Phúc Sơn, chính thức được thành lập ngày 6/1/2004. Năm 2009, doanh nghiệp được đổi tên thành CTCP Đầu tư hạ tầng đô thị Phúc Sơn. Đến năm 2010, doanh nghiệp đổi tên thành CTCP Tập đoàn Phúc Sơn và hoạt động với tên gọi này cho đến nay.
Tập đoàn Phúc Sơn có trụ sở chính ở xã Tam Phúc, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc; hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh chính là bất động sản, xây dựng.
Thời điểm tháng 2/2017, doanh nghiệp có vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng. Trong đó, ông Nguyễn Văn Hậu sở hữu 99% vốn, hai cá nhân khác là Ngô Thị Thanh Nhàn (0,75%%) và Nguyễn Thanh Tùng (0,25%). Sau nhiều đợt liên tục tăng, giảm vốn điều lệ, tại thời điểm tháng 5/2022, Phúc Sơn có vốn điều lệ 1.600 tỷ đồng.
Ngoài Tập đoàn Phúc Sơn, ông Hậu còn là đại diện pháp luật của CTCP Đầu tư Xây dựng Thương mại Phúc Khánh, CTCP Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long, Công ty TNHH MTV Khu đô thị Bàu Giang, CTCP Đầu tư Hạ tầng công nghiệp Phúc Sơn.
Tập đoàn Phúc Sơn được biết đến là chủ đầu tư của nhiều dự án tại Vĩnh Phúc như: Khu trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn (hơn 127 ha), Khu đô thị mới tại thị trấn Tứ Trưng và thị trấn Vĩnh Tường (hơn 30 ha), Khu nhà ở cho người thu thập nhấp 15 tầng (trung tâm TP Vĩnh Yên), Cụm Công nghiệp Thổ Tang (gần 36 ha), Khu chợ đầu mối nông sản thực phẩm, hệ thống kho vận và khu đô thị thương mại Vĩnh Tường quy mô hơn 185 ha (CTCP Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long làm chủ đầu tư).
Tại Quảng Ngãi, CTCP Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long là chủ đầu tư Khu đô thị Bàu Giang tại phường Chánh Lộ, Nghĩa Lộ và xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa. Dự án có quy mô 50 ha, tổng vốn đầu tư hơn 3.300 tỷ đồng.
Tại Khánh Hòa, Phúc Sơn là chủ đầu tư Khu đô thị Phúc Khánh 1, Khu đô thị Phúc Khánh 2 (hơn 60 ha) và Khu Trung tâm Đô thị thương mại Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang tại sân bay cũ TP Nha Trang (18,8 ha), đây cũng là dự án vướng nhiều ồn ào của doanh nghiệp này.
Về kết quả kinh doanh, dù sở hữu loạt dự án lớn nhưng tài chính của Phúc Sơn lại không mấy khả quan. Theo đó, năm 2016 và 2017, doanh thu thuần của Phúc Sơn lần lượt đạt 516,4 tỷ đồng và 468,3 tỷ đồng; lợi nhuận thuần lần lượt ở mức 3,7 tỷ đồng và 37,58 tỷ đồng.
Năm 2019, doanh thu thuần của Phúc Sơn chỉ đạt 84,7 tỷ đồng, giảm 65% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận thuần chỉ ở mức 80 triệu đồng, trong khi năm 2018 lãi thuần 214 triệu đồng.
Đến năm 2020, doanh thu của tập đoàn này thu hẹp còn gần 61 tỷ đồng, lãi ròng âm hơn 17 tỷ đồng.
Trong khi kết quả kinh doanh sụt giảm, quy mô tài sản của Phúc Sơn được giữ ở mức cao, tăng trưởng liên tục gần đây, dù sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ lớn. Theo đó, tính đến cuối năm 2020, tổng tài sản của Phúc Sơn đạt gần 7.800 tỷ đồng, gấp gần 3 lần so với thời điểm cuối năm 2016. Tuy nhiên, đối ứng bên phần nguồn vốn, vốn chủ sở hữu chỉ ở mức gần 2.000 tỷ đồng. Theo đó, quy mô nợ phải trả của doanh nghiệp này gần 5.800 tỷ đồng, gấp gần ba lần vốn chủ.
Loạt dự án tai tiếng
Trong những năm gần đây, Tập đoàn Phúc Sơn cũng được biết đến với nhiều sai phạm tại loạt dự án lớn ở các địa phương. Đáng chú ý, là 3 dự án BT tại sân bay Nha Trang. Các dự án này nhiều năm liền chậm tiến độ, không thể đưa vào khai thác vào cuối năm 2017 như doanh nghiệp đã cam kết.
Tập đoàn Phúc Sơn là nhà đầu tư được tỉnh Khánh Hòa giao thực hiện các dự án tuyến đường, nút giao kết nối sân bay Nha Trang; dự án đường vành đai kết nối nút giao Ngọc Hội và dự án nút giao thông Ngọc Hội theo hình thức hợp đồng BT. Nguồn vốn để thanh toán cho các dự án BT là các quỹ đất thuộc Khu trung tâm đô thị, thương mại, dịch vụ, tài chính, du lịch Nha Trang.

Tính đến tháng 8/2022, tổng tiến độ 3 dự án BT của Tập đoàn Phúc Sơn đạt khoảng 38%, tổng chi phí đầu tư là 1.284 tỷ đồng.
Riêng nút giao thông Ngọc Hội, đến nay chủ đầu tư vẫn chưa nhận được mặt bằng đối với nhánh phía Bắc (N4). Khi nào đủ mặt bằng thì nhà đầu tư sẽ lên kế hoạch thi công. Tính đến ngày 25/8/2023, tổng chi phí chủ đầu tư đã đầu tư dự án là 772 tỷ đồng.
Việc chậm tiến độ các dự án BT của Tập đoàn Phúc Sơn gây bức xúc dư luận, đặc biệt tại nút giao Ngọc Hội thường xuyên ùn tắc giao thông cục bộ.
Liên quan đến hoạt động của Tập đoàn Phúc Sơn ở Khánh Hòa, dư luận còn quan tâm đặc biệt đến việc địa phương truy thu số tiền gần 12.000 tỉ đồng tại dự án Khu trung tâm đô thị thương mại, dịch vụ, tài chính, du lịch Nha Trang.
Cụ thể vào tháng 8/2022, ông Lê Hữu Hoàng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi Tập đoàn Phúc Sơn về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính tại dự án nói trên với số tiền 11.994 tỉ đồng. Số tiền này được dựa trên số liệu kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương tại Thông báo số 680 năm 2019 và văn bản mới đây của UBND tỉnh Khánh Hòa.
Cũng trong năm 2022, tại họp báo định kỳ, ông Lê Hữu Hoàng giải thích, nội dung thu hồi 12.000 tỉ đồng của Tập đoàn Phúc Sơn là một trong số các hạn chế chậm khắc phục các sai phạm, nhất là thu hồi tài sản thất thoát theo thông báo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Kết luận của Thanh tra Chính phủ đã thông báo cho tỉnh Khánh Hòa.
Để tháo gỡ các vướng mắc nói trên, ông Lê Hữu Hoàng cho biết tỉnh đã xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa, từ đó báo cáo, xin ý kiến Bộ Chính trị, Ủy ban Kiểm tra Trung ương.
Sau khi có thông báo của tỉnh Khánh Hòa, Tập đoàn Phúc Sơn đã có phản hồi địa phương.
Theo đó, đại diện tập đoàn này cho rằng, số tiền 11.994 tỉ đồng mà tỉnh thông báo thu hồi chưa có đầy đủ căn cứ pháp lý để tính toán, xác định, đảm bảo theo nguyên tắc ngang bằng giá trong việc thực hiện đầu tư xây dựng các dự án theo hình thức BT.

Bên cạnh các dự án này, Dự án Khu trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn (huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) có tổng quy mô hơn 127 ha cũng là dự án làm lên tên tuổi doanh nghiệp của ông Hậu "Pháo".
Khu trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn - giai đoạn 1 được phê duyệt quy hoạch chi tiết vào tháng 12/2009, sau đó đã trải qua ba lần điều chỉnh quy hoạch vào tháng 9/2012, tháng 4/2014 và tháng 12/2016. Giai đoạn 2 của dự án được duyệt quy hoạch chi tiết vào tháng 7/2013, sau đó điều chỉnh quy hoạch vào tháng 4/2014.
Trong đó giai đoạn 1 có diện tích khoảng 15,5 ha, giai đoạn 2 có diện tích khoảng 111,8 ha. Quy mô dân số dự kiến cả hai giai đoạn là 15.788 người. Đối với giai đoạn 1 dự án, sau khi điều chỉnh quy hoạch, diện tích đất ở thương mại dự án tăng, diện tích đất nhà ở liền kề giảm, diện tích đất nhà ở có sân vườn tăng, do cơ cấu lại sử dụng đất; tổng diện tích tăng 1.624 m2 do lấy vào phần diện tích của giai đoạn 2 để đảm bảo các lô đất ở nằm trọn vẹn trong phạm vi giai đoạn 1 của dự án.
Đối với giai đoạn 2 dự án, sau điều chỉnh, diện tích đất công cộng giảm, diện tích đất cây xanh mặt nước giảm, tăng diện tích đất giao thông và bãi đỗ xe; diện tích đất ở tăng do không còn quy hoạch đất dịch vụ, quy hoạch thêm trên phần đất ngoài chức năng nhà ở đô thị và dịch vụ thương mại; loại bỏ phần đất diện tích 29.401 m2 ra khỏi phạm vi dự án (gồm đất cơ quan hiện có, đất nghĩa trang hiện có, đất giao thông và đất dân cư hiện trạng).
Tiếp đó có thể kể đến Dự án đầu tư và nâng cấp đê tả sông Hồng. Đây cũng là dự án tại Vĩnh Tường, được đầu tư từ ngân sách Nhà nước và được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt từ năm 2010, với thời gian thực hiện trong 5 năm (2010-2015).
Dự án đầu tư xây dựng công trình Cải tạo nâng cấp đê tả Sông Hồng kết hợp đường giao thông kéo dài khoảng 28km, gồm 17km qua Vĩnh Tường và 11km qua huyện Yên Lạc, đoạn qua Vĩnh Tường. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng.
Tại huyện Vĩnh Tường, doanh nghiệp của ông Hậu cũng triển khai Dự án chợ đầu mối Vĩnh Tường. Năm 2019, doanh nghiệp của ông Hậu cũng đã hoàn tất thương vụ chuyển nhượng dự án chợ đầu mối Vĩnh Tường từ Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Sông Hồng Thăng Long. Dự án có quy mô diện tích 186,49 ha, tổng mức đầu tư là 2.290 tỷ đồng.
Ngoài ra, đầu năm 2019, Tập đoàn Phúc Sơn cũng được UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệp Thổ Tang - Lũng Hòa, huyện Vĩnh Tường với quy mô gần 36 ha. Tổng vốn đầu tư xây dựng hạ tầng dự án dự kiến 427 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Phúc Sơn cũng đã triển khai làm dự án khu nhà ở cho người có thu nhập thấp 15 tầng (Vĩnh Yên); khu đô thị hai bên đường Phù Đổng (Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) với quy mô 149 ha.
Nguồn: thuongtruong.com.vn