Liên minh châu Âu vừa mới đề xuất ban hành Đạo luật Công nghiệp Net-Zero và Đạo luật Nguyên liệu quan trọng, đây là một phần trong Kế hoạch Công nghiệp Thỏa thuận Xanh, được thiết kế để đảm bảo khối này không chỉ là người dẫn đầu trong việc cắt giảm lượng khí thải carbon, mà còn dẫn đầu về công nghệ cần thiết trong cuộc cách mạng xanh.
Theo Ủy ban châu Âu (EC), đầu tư toàn cầu vào quá trình chuyển đổi xanh sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2030 từ 1.000 tỷ USD trong năm 2022.
Phó chủ tịch EC, ông Valdis Dombrovskis phát biểu trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm, cho biết: "Điểm mấu chốt là chúng tôi muốn trở thành những người dẫn đầu trong các ngành công nghiệp xanh của tương lai.
Hiện EU đặt mục tiêu khai thác 10% nguyên liệu thô quan trọng mà khối tiêu thụ, chẳng hạn như lithium và lần đầu tiên có cả đồng và niken cùng với mục tiêu tái chế thêm 15%. Lục địa già cũng đặt mục tiêu tăng cường đáp ứng khoảng 40% nhu cầu của mình vào năm 2030.
Việc cung cấp khoáng chất quan trọng cho quá trình chuyển đổi xanh là một thách thức đối với EU, khi mà Trung Quốc xử lý gần 90% đất hiếm và 60% lithium, một nguyên tố chính cho pin.
Đại diện EC cho biết không quá 65% bất kỳ nguyên liệu thô quan trọng nào phải đến từ một quốc gia thứ ba. Theo ông Dombrovskis: "Chúng tôi không phải là một lục địa giàu tài nguyên, tuy nhiên, đối với nhiều nguyên liệu, châu Âu phụ thuộc vào một số ít đối tác", đồng thời ông cho biết thêm rằng: "Đây không phải là cách ổn định và đáng tin cậy để xây dựng các ngành công nghiệp của tương lai. Vì vậy, chúng ta cần khẩn trương đa dạng hóa".
Bối cảnh khủng hoang Nga - Ukraine đã giúp EU củng cố thêm cho mình bài học kinh nghiệm trong đại dịch Covid-19, vì vậy EU không thể dựa vào một nhà cung cấp duy nhất cho các nguyên vật liệu thiết yếu.
Trong bối cảnh đó, giới chức EU sẽ xem xét công nhận các kế hoạch khai thác hoặc xử lý nguyên liệu thô là "các dự án chiến lược", đồng thời cho phép các nhà đầu tư trong lĩnh vực này được hưởng lợi từ các giấy phép hợp lý và khả năng tiếp cận nguồn tài chính.
Về thương mại, EU cũng sẽ tìm cách mở rộng mạng lưới quan hệ với đối tác ưu tiên như với Australia, Canada và Chile.
Chia sẻ về kế hoạch này, ông Jochen Eickholt, Giám đốc điều hành của Siemens Gamesa - nhà sản xuất tua-bin ngoài khơi lớn nhất thế giới, cho biết: "Đạo luật Nguyên liệu thô quan trọng có khả năng thúc đẩy chuỗi cung ứng khai thác có trách nhiệm cần thiết cho ngành công nghiệp châu Âu.
"Các khung pháp lý như vậy rất quan trọng, và giờ đây chúng ta cần phải hành động nhanh chóng để thực thi chúng".
Tự sản xuất thiết bị công nghệ sạch
EU cũng đặt mục tiêu sản xuất ít nhất 40% sản phẩm mà họ cần cho các công nghệ "net-zero" vào năm 2030, chẳng hạn như năng lượng mặt trời hoặc pin nhiên liệu. Và EU sẵn sàng đơn giản hóa việc cấp giấy phép cho các dự án xanh này.
Khối cũng công bố mục tiêu thu hồi 50 triệu tấn carbon vào năm 2030. Việc thu giữ carbon là một trong danh sách các công nghệ "net-zero" được EU công nhận.
Tuy nhiên, vấn đề này cũng đã gây ra nhiều tranh cãi trong giới tinh hoa của Lục địa già. Tờ BusinessEurope mô tả đề xuất này là một "phạm vi hạn chế" và cho biết EU nên thừa nhận rằng việc khử cacbon của châu Âu là ưu tiên hàng đầu của toàn bộ nền kinh tế.
Một nhóm công nghiệp khác, chẳng hạn như WindEurope, cho biết các đề xuất trên không giải thích được EU sẽ hỗ trợ tài chính gì để mở rộng quy mô sản xuất tuabin hoặc cách các chính phủ sẽ sử dụng các quy tắc linh hoạt mới để hỗ trợ điều này.
Mặc dù vậy, nhiều ý kiến cũng đánh giá cao đề xuất này của khối, minh chứng là đại diện công ty khai thác Rio Tinto, cho biết họ hoan nghênh Đạo luật Nguyên liệu thô quan trọng này, nhưng còn một chặng đường dài phía trước để đáp ứng nhu cầu dự kiến.
Nguồn: thuongtruong.com.vn
