Trong tháng 6 tháng đầu năm 2022, số liệu từ các tổ chức thế giới đều cho thấy sản lượng sản xuất và tiêu thụ gạo toàn cầu đều tăng khá mạnh so với đầu năm 2021.
Trong khi đó, chỉ số giá gạo FAO trong tháng 6 đạt 110.8 điểm, cao hơn 1,4% so với tháng trước, đánh dấu 6 tháng tăng liên tiếp và cao hơn 2,3% so với một năm trước. Thị trường gạo đang phải đối mặt với thách thức lớn do chi phí phân bón ngày một leo thang trong khi nhu cầu tăng dần. Điều này ảnh hưởng tới nỗ lực kìm chế lạm phát của một số nước.
FAO cũng ước tính sản lượng sản xuất gạo thế giới trong 6 tháng khoảng 194,9 triệu tấn, tăng 11,18% so với cùng kỳ năm 2021.

Về sản lượng tiêu thụ gạo toàn cầu, theo tính toán của FAO đạt 188,65 triệu tấn trong 6 tháng 2022 và tăng 2,72% so với cùng kỳ 2021. Còn theo IGC ước tính sản lượng tiêu thụ gạo ở mức 188,25 triệu tấn, tăng 3,95%.
Một số chuyên gia lương thực thế giới gần đây cảnh báo giá gạo đang tăng lên, do chi phí phân bón tăng cao dường như có ảnh hưởng đến năng suất của loại cây lương thực chủ lực đối với ít nhất 2 tỷ người trên khắp châu Á.
Về tình hình xuất khẩu của một số quốc gia hàng đầu, Chủ tịch TREA cho biết Thái Lan đã xuất khẩu 2,29 triệu tấn gạo trị giá 39,4 tỷ baht trong 4 tháng đầu năm 2022, tăng lần lượt 52,7% và 36,4% về số lượng và chất lượng so với cùng kỳ năm 2021.
Trong khi đó, Ấn Độ đang chiếm ưu thế khi xuất khẩu 1,7 triệu tấn gạo các loại trong tháng 4, lần lượt giảm 21% so với tháng 3 và 24% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, gạo non-basmati chiếm 1,35 triệu tấn và gạo basmati là 318.503 tấn.Trung Quốc tiếp tục là khách hàng nhập khẩu gạo nonbasmati lớn nhất của Ấn Độ trong tháng 4, theo sau là Benin, Guinea và Senegal. Tương tự những tháng trước, Iran vẫn là nước tiêu thụ gạo basmati lớn nhất của Ấn Độ trong tháng 4, theo sau là Arab Saudi và Iraq.
Theo Cơ quan Thống kê Pakistan, Pakistan xuất khẩu 425.821 tấn gạo các loại trong tháng 5, bao gồm 61.662 tấn gạo basmati và 364.159 tấn gạo non-basmati, nhiều hơn 2,4 lần so với tháng 5/2021 và giảm khoảng 9% so với tháng 4. Lũy kế xuất khẩu 5 tháng đầu năm 2022 đạt 2,28 triệu tấn, tăng 50% so với cùng kỳ 2021.
Tại Việt Nam, Theo báo cáo của Cục Trồng trọt, xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2022 ước 3,52 triệu tấn, tăng 16,2%, kim ngạch 1,72 tỷ USD, tăng 4,6% so với cùng kỳ 2021. Gạo là một trong 28 mặt hàng có giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD trong 6 tháng năm 2022.

Tại cuộc họp đánh giá tình hình xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2022, ngày 6/7, Bộ Công Thương cho biết, mặc dù đối mặt với nhiều thách thức trong 6 tháng đầu năm song xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn tăng 12,3% về lượng và 0,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021.
Về giá gạo, trong nửa đầu năm nay cũng có xu hướng tăng và hiện ở mức 420 USD/tấn đối với gạo 5% tấm - do nhu cầu lương thực tăng và cuộc xung đột Nga - Ukraine khiến khách hàng chuyển sang mua gạo của các nước châu Á.Tuy vậy, Cục Xuất nhập khẩu cũng nhìn nhận rằng, mức giá này vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021, khi cùng kỳ đạt 470 USD/tấn.
Theo số liệu của Tổng Cục Thống kê, tính đến hết tháng 6, cả nước đã gieo cấy được khoảng 5,2 triệu ha lúa, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2021. Năng suất gieo trồng 65,1 tạ/ha, giảm khoảng 1,8 tạ/ha, sản lượng khoảng 23,17 triệu tấn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, chế biến, sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu.
Trong đó, đã thu hoạch xong Vụ Đông Xuân với diện tích gieo trồng trên 2,99 triệu ha, năng suất 66,7 tạ/ha, giảm 1,9 tạ/ha, sản lượng gần 20 triệu tấn, giảm khoảng 661 nghìn tấn so với Vụ Đông Xuân năm 2021.
Đồng thời, các địa phương đã gieo cấy khoảng 1,87 triệu ha lúa Hè Thu, tăng 3,2% và thu hoạch hơn 242,5 nghìn ha với năng suất 59,7 tạ/ha tương đương năm 2021, sản lượng khoảng 1,45 triệu tấn
Về thị trường xuất khẩu, Philippines tiếp tục là thị trường dẫn đầu, chiếm 49,89% tổng lượng gạo xuất khẩu cả nước.
Bên cạnh đó, việc Bộ Nông nghiệp Philippines chính thức cấp lại giấy phép kiểm dịch thực vật SPS-IC cho các thương nhân nhập khẩu gạo trong tháng 5 vừa qua đã giúp khôi phục kết quả xuất khẩu gạo vào thị trường này.
Ngoài Philippines thì nhu cầu ổn định từ thị trường Trung Quốc, Châu Phi và Cuba cũng góp phần mang lại kết quả xuất khẩu quý II và 6 tháng đầu năm 2022 đầy lạc quan.
Theo số liệu của Hiệp hội lượng thực Việt Nam cho biết giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam ngày 29/6 ở mức 418 USD/tấn, cao hơn gạo Thái Lan 8 USD/tấn; cao hơn gạo Pakistan 20 USD/tấn và cao hơn gạo Ấn Độ 75 USD/tấn. Tuy nhiên, mức giá này thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021 đạt 470 USD/tấn.
Đối với thị trường trong nước, giá lúa tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long giảm nhẹ cùng với sự biến động ít của thị trường lúa Hè Thu, nhu cầu mua lúa khô thấp, giao dịch không mấy sôi động.
Nhận định về triển vọng xuất khẩu gạo thời gian tới, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng, khi nhu cầu gạo từ Philippines ngày càng tăng, cùng với nhu cầu nhập khẩu trở lại từ Trung Quốc. VDSC cũng cho rằng biên lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất gạo Việt Nam sẽ cải thiện nhờ xu hướng giảm giá phân bón sẽ tiếp tục trong thời gian tới.
Linh Chi
Nguồn: thuongtruong.com.vn