Người tiêu dùng chịu nhiều hệ lụy
Tại Hội thảo "Thuốc và thực phẩm chức năng giả: Hiện trạng và giải pháp" vừa diễn ra mới đây, Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), Nguyễn Đăng Sinh cho biết: Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng diễn biến phức tạp, cả về quy mô tính chất và địa bàn. Hàng giả là vấn nạn của xã hội, là kẻ thù của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới uy tín, sức cạnh tranh, đến quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng.
Đảng, Nhà nước đã có nhiều chỉ đạo để đẩy lùi vấn nạn này. Trong những năm qua, các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng đã thực hiện nhiều kế hoạch để tăng cường, phát hiện, xử lý tình trạng hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại và đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần ổn định thị trường hàng hóa, bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp làm ăn chân chính và quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng.
"Cuộc đấu tranh chống sản xuất hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, nhất là mặt hàng thuốc và thực phẩm chức năng không còn là trách nhiệm của một ngành mà là của cả hệ thống chính trị xã hội", ông Nguyễn Đăng Sinh nhấn mạnh.
Cụ thể hơn về những vi phạm, đại diện Tổng cục QLTT (Bộ Công Thương) cho biết, trong những tháng đầu năm 2022, lực lượng QLTT đã phát hiện nhiều vụ gian lận thương mại trong lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm chức năng. Cụ thể, đã kiểm tra 30.527 vụ vi phạm về hàng giả, gian lận thương mại, trong đó đã xử lý 17.000 vụ, 54 vụ chuyển cơ quan điều tra.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Lê - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT, số liệu này chỉ là bề nổi; khi việc kiểm tra và xử lý còn gặp khó khăn do tình trạng cửa hàng phi thương mại, nhà thuốc trên mạng xuất hiện rất nhiều, khiến việc kiểm soát kênh phân phối rất khó khăn.
"Những mặt hàng giả nói chung ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, còn thuốc và thực phẩm chức năng đã để lại nhiều hệ lụy"- ông Lê đánh giá.
Ông Nguyễn Đức Lê cũng chỉ ra nguyên nhân của thực trạng hàng giả tràn lan hiện nay, đó là: Lợi nhuận của hành vi buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ rất lớn, nhất là với nhóm thuốc và thực phẩm chức năng; ý thức của người tiêu dùng chưa cao, người dân vẫn tự ý đi mua thuốc không theo kê đơn hoặc tại các chợ thuốc trên mạng; nền tảng thương mại điện tử phát triển vượt bậc dẫn đến các đối tượng lợi dụng để buôn bán hàng hóa vi phạm; việc giám định thuốc hoặc thực phẩm chức năng đòi hỏi cần có kinh phí lớn, thời gian dài để thẩm tra, xác minh...
"Hiện chi phí giám định mỗi chỉ tiêu đã mất mấy triệu, mỗi mẫu sản phẩm phải giám định từ 4-5 chỉ tiêu- mất hơn 20 triệu mới đánh giá được. Trong khi trên thị trường có hàng trăm ngàn, hàng triệu loại thuốc..."- ông Lê chia sẻ.
Vì vậy, theo ông Lê, sự vào cuộc của các hiệp hội, doanh nghiệp chưa cao; lực lượng QLTT chưa đào tạo sâu về thuốc và thực phẩm chức năng, sự thiếu phối hợp của cơ quan chức năng… chính là những rào cản khiến việc kiểm tra, xử lý chưa triệt để.
Thủ đoạn ngày càng tinh vi
Tại hội thảo này, bà Lê Thị Thu Thủy - Phó Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (VCCI) đanh giá, các thuốc và thực phẩm chức năng giả được làm ngày một tinh vi với công nghệ cao, rất khó phân biệt. Trong khi đó, các giải pháp chống lại vấn nạn này đến nay vẫn chưa có hiệu quả cao. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, hàng giả ảnh hưởng uy tín đất nước, khiến các doanh nghiệp trong ngành dược trên thế giới dè dặt khi đầu tư vào Việt Nam với tâm lý lo ngại không được bảo vệ quyền lợi tốt. Điều này sẽ khiến ngành dược phẩm khó phát triển, người Việt Nam khó có thể tiếp cận với các dược phẩm mới với công nghệ tiên tiến.
Theo bà Nguyễn Diệu Hà - Tổng Thư ký, Chánh Văn phòng Hiệp hội Doanh nghiệp Dược Việt Nam, trong số các mẫu thuốc tân dược bị làm giả, đa số là kháng sinh và thường là những kháng sinh đắt tiền của các thương hiệu dược nổi tiếng. Thuốc giả được sản xuất khá tinh vi, chỉ có thể phát hiện những điểm khác nhau khi so sánh vỏ hộp, tờ hướng dẫn sử dụng, thuốc thật và giả khi để cạnh nhau, tuy nhiên điều này người tiêu dùng rất khó để phân biệt.
"Thuốc giả không chỉ là bất hợp pháp, mà còn là mối quan ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Các thuốc giả được sản xuất tại cơ sở không đảm bảo điều kiện và tiêu chuẩn quy định có thể chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc, điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với trường hợp các thuốc dùng đường tiêm hoặc trên những người bệnh bị suy giảm miễn dịch. Với những hậu quả nghiêm trọng, gây hại đến sức khỏe, tính mạng của con người, nạn thuốc giả làm giảm niềm tin của cộng đồng vào hệ thống chăm sóc sức khỏe, các chuyên gia y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các nhà cung cấp dược phẩm chân chính"- bà Diệu Hà nói...
Để giải quyết vấn nạn trên, trước mắt, ông Nguyễn Đức Lê đề xuất, có sự phối hợp, chung sức đồng lòng giữa Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan như: Bộ Tài chính, Bộ Công Thương… để thông tin, phối hợp trong phòng chống hàng giả, đặc biệt là thuốc và thực phẩm chức năng. Đại diện Tổng cục QLTT cũng cho biết, cơ quan này đã đề ra những nhiệm vụ cụ thể trong 6 tháng cuối năm, trong đó tiếp tục rà soát trong từng lĩnh vực để phát hiện, xử lý sai phạm, kịp thời đề xuất các lỗ hổng trong quản lý theo đúng các quy định của pháp luật.
Còn theo ông Trần Đức Đông - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần chủ động nắm tình hình, nhận diện những vấn đề phức tạp; đồng thời triển khai thanh tra, kiểm tra, điều tra, phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả nói chung và sản xuất, buôn bán thuốc giả, thực phẩm chức năng giả nói riêng.
Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát những khó khăn, vướng mắc về quy định pháp luật, về cơ chế phối hợp và đề xuất các kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế kịp thời, từng bước hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Hồng Quang
Nguồn: thuongtruong.com.vn
