Quy định cho vay qua phương tiện điện tử còn chung chung
Theo đại diện của VNBA, tại nội dung tại Điều 24a về hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử đang quy định rất chung chung. Cho vay qua phương tiện điện tử, đặc biệt là cho vay được thực hiện theo phương thức tự động hóa có đặc thù riêng: về quy trình thực hiện, hồ sơ thủ tục, thẩm định, quyết định cho vay, kiểm tra giám sát sau giải ngân… Nếu như với cho vay qua phương tiện điện tử vẫn phải đáp ứng các quy định tại TT 39 như với khoản vay tại quầy thì không phù hợp.
Vì vậy, cần có quy định thành chương riêng tại dự thảo hoặc có văn bản hướng dẫn riêng đối với cho vay qua phương tiện điện tử được thực hiện tự động hóa hoàn toàn nhằm phù hợp với đặc điểm đặc thù của kênh cho vay này để các TCTD có cơ sở và căn cứ xây dựng quy định, hướng dẫn thực hiện tại TCTD.
Chia sẻ cụ thể hơn khó khăn mà TCTD gặp phải với phương thức trên, đại diện VNBA cho hay, hiện nay các TCTD đang thực hiện cơ chế thẩm định, phê duyệt cho vay thực hiện tự động hoàn toàn theo các điều kiện đã được cài đặt sẵn, theo đó, các quy định hiện hành về thẩm định, phê duyệt không còn phù hợp, ví dụ Quy định về tách bạch giữa khâu thẩm định và phê duyệt cho vay tại Điều 17; Quy định về việc quyết định cho vay phải có chữ ký của người có thẩm quyền tại Khoản 1, Điều 29...;
Khi cho vay bằng phương tiện điện tử thì sẽ không còn yêu cầu chữ ký của người có thẩm quyền, do các công đoạn đã thực hiện theo hệ thống điện tử, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định cụ thể về việc cho phép sử dụng chữ ký điện tử dưới dạng OTT/OTP đối với KH trên hợp đồng online; Chấp thuận sử dụng user AD/chữ ký điện số nội bộ đối với tài liệu nội bộ thay cho việc ký tươi; Lưu trữ trên hệ thống và chỉ in ra đóng dấu đơn vị quản lý để cung cấp cho đơn vị thanh tra/kiểm tra khi cần thiết;
Quy định về chủ thể vay vốn tại Khoản 4,5 đang mâu thuẫn
Đánh giá bổ sung đối tượng tham gia vào quá trình vay vốn ngân hàng là hộ kinh doanh, tổ hợp tác rất hợp lý nhưng đại diện Ngân hàng TMCP Công Thương (VietinBank) cho rằng, tại điểm a và điểm b Khoản 1 Điều 1 dự thảo TT sửa đổi, bổ sung Khoản 4, Khoản 5 Điều 2 quy định thì TCTD cho vay đối với các đối tượng khách hàng hộ gia đình, tổ hợp tác và tổ chức khác không có tư cách pháp nhân phải thông qua người đại diện theo ủy quyền.
Trong khi điểm d Khoản 1, Điều 1 dự thảo TT bổ sung Khoản 12 Điều 2 quy định: "Hộ gia đình, tổ hợp tác và tổ chức khác không có tư cách pháp nhân (bao gồm cả doanh nghiệp tư nhân) khi tham gia quan hệ vay vốn thì các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân là chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch vay vốn hoặc ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác đại diện tham gia xác lập, thực hiện giao dịch vay vốn...".
Như vậy, quy định về chủ thể vay vốn tại Khoản 4,5 trên đang mâu thuẫn, chưa có sự thống nhất với Khoản 12 và chưa phù hợp với quy định tại Điều 101 Bộ luật dân sự (việc cho vay đối với hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân có thể thực hiện thông qua các thành viên hộ gia đình hoặc người được ủy quyền).
Để thống nhất quy định về chủ thể vay vốn theo quy định tại Khoản 1 Điều 101 Bộ Luật và Khoản 12 Điều 2 dự thảo, đề nghị xem xét bỏ quy định tại cuối Khoản 4,5 là cho vay đối với các đối tượng khách hàng hộ gia đình, tổ hợp tác và tổ chức khác không có tư cách pháp nhân phải thông qua người đại diện theo ủy quyền.
Ngoài ra, đại diện VietinBank này cũng đề nghị có hướng dẫn cụ thể về việc xác định thành viên hộ gia đình trong quan hệ vay vốn để TCTD thuận tiện trong quá trình thực hiện thực tế. Hoàn toàn nhất trí việc TT 39 đưa ra những trường hợp pháp luật không cấm thì cũng cho TCTD thực hiện, tuy nhiên, tại Khoản 8 Dự thảo đang quy định các TCTD không được cho vay để góp vốn hợp tác đầu tư, kinh doanh cho dù vốn góp đó có hình thành nên vốn điều lệ của bên nhận vốn góp hay không.
Tuy nhiên tại điều khoản bổ sung điểm h Khoản 2 Điều 22 lại quy định các TCTD phải xây dựng, ban hành quy định nội bộ về cho vay trong đó có quy định về "Kiểm soát việc cho vay để đầu tư kinh doanh chứng khoán; … cho vay góp vốn, hợp tác kinh doanh; cho vay các nhu cầu vốn phục vụ đời sống có giá trị lớn theo đánh giá của tổ chức tín dụng."
Đề nghị Ban soạn thảo làm rõ cho vay góp vốn, hợp tác đầu tư, kinh doanh nêu tại 2 điều khoản trên khác nhau như thế nào? Thực tế, đây là hoạt động không cấm của các đối tượng trong nền kinh tế, do vậy, có thể tạo điều kiện để TCTD cho vay. Trong quá trình thực hiện TCTD rất thận trọng với các đối tượng này.
Doanh nghiệp nhỏ gặp khó trong việc cung cấp báo cáo tài chính
Ngoài ra, còn một số vấn đề khác các Hội viên VNBA đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung trong Thông tư 39/2016/TT-NHNN. Đơn cử, về cung cấp báo cáo tài chính, đại diện VNBA đề nghị bổ sung quy định cho phép đối với các doanh nghiệp nhỏ, việc cung cấp hồ sơ báo cáo tài chính thực hiện theo hướng dẫn của TCTD.
Các doanh nghiệp nhỏ khi vay vốn hiện nay đang gặp khó khăn trong việc cung cấp báo cáo tài chính, vì Khoản 4 Điều 1 Quyết định số 312/QĐ-NHNN v/v đính chính Thông tư 39 có quy định về việc lưu trữ hồ sơ cho vay "1. Tổ chức tín dụng lập hồ sơ cho vay, bao gồm: … c) Báo cáo thực trạng tài chính do khách hàng gửi tổ chức tín dụng trong thời gian vay vốn: Báo cáo tài chính nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và/hoặc báo cáo tài chính đã kiểm toán đối với trường hợp khách hàng phải lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật; báo cáo tình hình tài chính của khách hàng theo hướng dẫn của tổ chức tín dụng".
Trong khi đó hệ thống sổ sách báo cáo của các doanh nghiệp nhỏ hiện nay thường đơn giản, chưa đầy đủ và chuyên nghiệp do quy mô và tính chất hoạt động, nên không thể đảm bảo luôn đáp ứng được yêu cầu này.
Ngoài ra, đề nghị làm rõ hơn về nội dung TCTD cần phải thu thập đồng thời 3 báo cáo gồm báo cáo tài chính nộp cho cơ quan nhà nước, báo cáo tài chính đã được kiểm toán với trường hợp KH phải lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, và báo cáo tình hình tài chính của KH theo hướng dẫn của các TCTD hay chỉ cần phải cung cấp 1 trong 3 báo cáo tài chính như trên.
Là đơn vị tham mưu soạn thảo Dự thảo sửa đổi TT 39, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Bùi Thúy Hằng chia sẻ, với việc sửa đổi TT 39, điều mà chúng tôi mong muốn nhất làm sao hoàn thiện đưa ra khung pháp lý chung cho việc thực hiện các hoạt động cho vay, nhất là cho vay bằng phương tiện điện tử. Để từ đó các TCTD chủ động xây dựng triển khai thực hiện tránh những rủi ro về mặt pháp lý sau này.
Hải Minh
Nguồn: thuongtruong.com.vn
