Quần áo được xem là mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, do đó không chỉ tại trung tâm, các hệ thống cửa hàng thời trang lớn, mà ngay tại các chợ, đặc biệt là ở chợ Vinh (Tp Vinh, Nghệ An), các mặt hàng quần áo được bày bán khá phong phú, với đủ chủng loại và giá cả phải chăng. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là phần lớn các sản phẩm dệt may (quần áo) đang bày bán tại đây đều không đáp ứng theo tiêu chuẩn quy định, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng.
Quần áo bán đầy chợ không rõ xuất xứ, không dấu hợp quy CR
Theo ghi nhận của phóng viên tại chợ Vinh, có một điểm chung rất đáng quan tâm là có nhiều sản phẩm quần áo với đủ chủng loại đều có nhãn mác nhưng chủ yếu là tiếng Trung Quốc, thậm chí có những mác mặt trươc là tiếng Trung Quốc, mặt sau lại là tiếng Hàn Quốc.
Thế giới quần áo được bày bán tại chợ Vinh (Tp Vinh), chợ đầu mối lớn nhất của tỉnh Nghệ An như ma trận, các gian hàng chằng chịt cơ man nào quần áo, từ loại dành cho người già, trung niên cho đến các loại sản phẩm dành cho trẻ em. Điều này cũng dễ hiểu khi các khu vực kinh doanh đều đã được quy hoạch thành các khu vực riêng, cũng bởi vậy khi khách hàng có nhu cầu muốn mua quần áo, chỉ cần lên tầng 2 của khu vực trung tâm chợ Vinh, bạn sẽ thấy một thế giới quần áo đầy màu sắc đang được bày bán tại đây.
Tuy nhiên, qua quan sát thực tế của phóng viên, phần lớn quần áo đang bày bán tại chợ này phần lớn đều nhập khẩu từ Trung Quốc, bởi đa phần các nhãn mác được gắn theo sản phẩm đều có chữ Trung Quốc. Khi phóng viên tò mò hỏi chuyện, "đây dường như toàn hàng nhập từ Trung Quốc?", một tiểu thương nhanh nhảu trả lời "đây đa phần là hàng Trung Quốc, và cũng chỉ có Trung Quốc mới là nơi cung cấp chính".
Dù các nhãn mác có tiếng nước ngoài, nhưng đều không có nhãn phụ tiếng Việt, các thông tin ghi sơ sài không thể hiện rõ ràng thông tin về nguồn gốc, xuất xử sản phẩm. Thậm chí, phóng viên trong vai người mua hàng thắc mắc, tại sao nhãn sản phẩm mặt sau là tiếng Trung, trong khi mặt trước lại ghi thông tin made in Việt Nam?, một chủ cửa hàng cho biết "đây là nhãn mác lấy thương hiệu của cửa hàng chị đính vào, chứ mần chi có nhãn mô…". Điều đó càng cho thấy, các sản phẩm may mặc như quần áo đang bày bán tại chợ Vinh dường như không rõ nguồn gốc từ đâu? Dù theo quan sát của người viết và những chia sẻ của các tiểu thương ở đây, đa phần đều có nhãn mác tiếng Hoa và xuất xứ từ Trung Quốc.
Đáng quan ngại hơn, trong thế giới quần áo ấy, dường như vắng bóng các tiêu chuẩn và chất lượng sản phẩm theo quy định của nhà nước. Hầu hết trên các nhãn sản phẩm quần áo được các hộ kinh doanh bày bán tại chợ Vinh đều không có gắn dấu hợp quy (dấu CR), trong đó có rất nhiều sản phẩm dành cho trẻ em. Điều đáng nói, khi phóng viên hỏi một số chủ cửa hàng đang bán tại chợ thì họ cũng chỉ lắc đầu không biết dấu chứng nhận hợp quy là dấu gì, và tại sao trên nhãn sản phẩm phải có dấu chứng nhận này.
Không chỉ các ki ốt quần áo tại chợ Vinh như đã đề cập, nhiều cửa hàng kinh doanh quần áo, giày dép trên địa bàn TP.Vinh cũng không gắn dấu hợp quy trên nhãn sản phẩm. Thậm chí, nhiều sản phẩm cũng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, chỉ đơn thuần ghi vài dòng chữ tiếng nước ngoài, hoặc người bán tự giới thiệu là hàng nhập khẩu...
Theo khoản 4 Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, nhãn phụ hàng hóa được quy định, rằng nhãn phụ là nhãn thể hiện những nội dung bắt buộc được dịch từ nhãn gốc của hàng hóa bằng tiếng nước ngoài ra tiếng Việt và bổ sung những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt theo quy định của pháp luật Việt Nam mà nhãn gốc của hàng hóa còn thiếu.
Khi sản phẩm dệt may chưa được chứng nhận hợp quy, đồng nghĩa với việc không ai biết sản phẩm có mức giới hạn hàm lượng formaldehyt và các amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may như thế nào? Nếu sử dụng trong thời gian dài và gây ra hậu quả đối với sức khỏe, ai sẽ chịu trách nhiệm?
Theo quy định của pháp luật, tất cả sản phẩm dệt may trước khi lưu thông trên thị trường phải được chứng nhận hợp quy, trên nhãn sản phẩm gắn dấu chứng nhận hợp quy (CR) nhưng dường như trên thị trường, nhất là tại các chợ như chợ Vinh có ít tổ chức, cá nhân kinh doanh quan tâm, có thể họ không biết hoặc có thể họ đang "thờ ơ" trước vấn đề này, gây bức xúc cho người tiêu dùng. Nguy hiểm hơn, trong nhiều trường hợp sản phẩm không đáp ứng tiêu chuẩn quy định, hệ lụy đối với sức khỏe người dùng là rất lớn.
Có thể không chỉ chợ Vinh, tại nhiều vùng quê hay các cửa hàng kinh doanh quần áo, giày dép khác, nhất là các không gian bán lẻ nhỏ, vấn đề kiểm soát chất lượng đối với các mặt hàng này dường như đang được bỏ trống, thậm chí khó kiểm soát?
Tại sao quần áo bắt buộc phải có chứng nhận hợp quy?
Có lẽ đâu đó trên thị trường, người bán và người mua đều không nhận thức được mức độ nguy hại của các sản phẩm thiếu tiêu chuẩn về chất lượng. Đặc biệt, với các sản phẩm dệt may là quần áo thường phải khoác trên người, tiếp xúc trực tiếp với cơ thể, nếu không đủ đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn và các hàm lượng hóa chất độc hại sẽ rất nguy hại đến sức khỏe người dùng.
Theo các nhà chuyên môn, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã liệt kê formaldehyde vào loại hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Cơ thể con người nếu tiếp xúc với formaldehyde trong thời gian dài dù hàm lượng cao hay thấp cũng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho da và hệ thống hô hấp, các bệnh về bạch cầu, gây ung thư nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư đường hô hấp như mũi, họng... Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), cho hay các nhóm người dễ bị ảnh hưởng bởi formaldehyde nhất là trẻ em, người cao tuổi, những người bị hen suyễn và gặp các rắc rối về đường hô hấp.
Formaldehyde tồn tại trong vải là hoàn toàn có thể, không phân biệt vải dệt của nhà máy hay vải dệt thủ công truyền thống. Formaldehyde tồn tại trong vải do sử dụng trong công đoạn in nhuộm và hoàn tất nhằm giữ màu, tạo liên kết ngang để chống nhăn trong khâu hoàn tất, chống nấm mốc.
Dùng formaldehyde dạng nhựa trong xử lý hoàn tất để chống nhàu, phần lớn áp dụng cho sản phẩm dệt từ sợi thiên nhiên như cotton, tơ tằm... Mặc dù hiện nay có rất nhiều công nghệ và hóa chất khác để thay thế formaldehyde nhưng formaldehyde vẫn được sử dụng trong công nghiệp dệt vì giá thành rẻ.
Xem xét Thông tư số 07/2018/TT-BCT về việc sửa đổi Thông tư số 21/2017/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, từ ngày 01/01/2019, các sản phẩm dệt may, hàng may mặc trước khi đưa ra thị trường bắt buộc phải được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017/BCT về mức giới hạn hàm lượng formaldehyt và các Amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may.
Theo Quy chuẩn này, danh mục các sản phẩm dệt may, gồm: Quần, áo, váy, các loại vải may mặc, các loại thảm trải sàn, hàng phụ kiện may mặc như tất, khăn, mũ, găng tay, cà vạt, chăn, ga, gối, đệm, rèm cửa, giày, dép thể thao, giày tennis, giày bóng rổ, giày thể dục, giày luyện tập và các loại tương tự… chỉ được lưu thông trên thị trường sau khi đã được chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy và đăng ký hồ sơ chứng nhận hợp quy theo quy định.
Quy định của pháp luật là vậy, nhưng trên thị trường, nhất là tại các chợ vùng quê hoặc ngoại thành các đô thị lớn, và nhiều doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh, nhập khẩu hàng may mặc không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy (CR) cho sản phẩm dệt may theo quy định. Điều này không chỉ khiến dư luận bức xúc mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.
Nguồn: thuongtruong.com.vn
