Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết, xuất khẩu mặt hàng rau, hoa quả năm 2021 đạt giá trị 3,52 tỷ USD. Riêng xuất khẩu thanh long đạt hơn 998 triệu USD trong năm vừa qua, chủ yếu xuất sang thị trường Trung Quốc.
Trong năm 2021, xuất khẩu thanh long sang Trung Quốc đạt hơn 1,7 triệu tấn, riêng đường biển tại cảng TP.HCM đạt gần 520.000 tấn, chiếm 30,3%; còn lại là đi theo đường bộ.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, cho hay sản lượng thanh long của Việt Nam khoảng gần 1,4 triệu tấn/năm được thu hoạch quanh năm. Cụ thể, Quý 1 khoảng 300.000 tấn, Quý 2 khoảng 150.000 tấn, Quý 3 khoảng 400.000 tấn, và Quý 4 khoảng 500.000 tấn.

Chia sẻ tại diễn đàn kết nối nông sản sáng 6/1, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổ trưởng Tổ điều hành Diễn đàn kết nối nông sản 970 cho biết, ngày 5/1, các địa phương có cửa khẩu lớn như Quảng Ninh, Lạng Sơn đều thông báo dừng hoạt động xuất nhập cảnh và xuất nhập khẩu.
Hiện, nhiều trái cây chuẩn bị cho thị trường Tết và phục vụ xuất khẩu đang vào vụ. Đặc biệt, thống kê ước tính của các tỉnh cho thấy, có đến 300.000 tấn thanh long đang vào vụ nhưng chưa có đầu ra cụ thể.
Đặc biệt, việc Trung Quốc bất ngờ thông báo dừng nhập khẩu thanh long đến hết ngày 26/1 vì phát hiện virus Sar-CoV-2 trên bao bì khiến 300.000 tấn trái cây này đang vào vụ nhưng chưa có đầu ra.
Ông Nguyễn Khắc Huy, Giám đốc Công ty Hoàng Phát Fruit cho biết phía Trung Quốc đã nhiều lần khuyến cáo doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu thanh long theo hình thức chính ngạch, vận chuyển bằng đường biển và kiểm soát virus Sars-CoV-2 trên quả thanh long và các thùng hàng.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp không nghe và chỉ xuất đi đường bộ, gây ùn ứ cửa khẩu.
Ông Lê Thanh Tùng, phó cục trưởng Cục Trồng trọt, cho biết, sản lượng thanh long của Việt Nam khoảng gần 1,4 triệu tấn/năm, trồng tập trung chủ yếu ở Bình Thuận, Long An và Tiền Giang.
"Với khoảng 300.000 tấn thanh long thu hoạch từ nay đến tháng 3, trong bối cảnh xuất khẩu sang Trung Quốc khó khăn, chúng ta phải tìm đầu ra cho sản phẩm này" - ông Tùng nói.
Ông Phan Văn Tấn, phó giám đốc Sở NN&PTNT Bình Thuận, cho biết, dự kiến trong quý 1/2022, tỉnh có hơn 100.000 tấn thanh long cần tiêu thụ.
Trên địa bàn tỉnh, các thương lái đang thu mua chậm, thậm chí một số doanh nghiệp ngừng thu mua thanh long, giá giảm khá sâu. Sau khi việc thông quan ở các cửa khẩu phía Bắc bị đình trệ, việc xuất khẩu, tiêu thụ rất khó khăn.
"Trước mắt, tỉnh định hướng doanh nghiệp chuyển hướng xuất khẩu sang Ấn Độ, xuất khẩu bằng đường biển sang Trung Quốc và kết nối các tỉnh bạn đề nghị hỗ trợ tiêu thụ thanh long", ông Tấn nói.
Ông Tấn cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT và các bộ, ban, ngành liên quan tiếp tục đàm phán với phía Trung Quốc để sớm mở cửa trở lại, có chính sách hỗ trợ tiêu thụ, vận chuyển thanh long cho Bình Thuận.
Ông Nguyễn Quốc Trịnh, chủ tịch Hiệp hội thanh long Long An, cho biết từ nay đến Tết Nguyên đán, Long An có khoảng 26.000 tấn cho thu hoạch. Số này chủ yếu bán sang Trung Quốc. Hiện nay, thanh long Long An đang bán loại 1 giá 15.000 đồng/kg, loại 2 giá 10.000 đồng/kg, loại 3 giá 5.000 đồng/kg.
Trước tình huống cấp bách trên, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị các hệ thống siêu thị trên cả nước hỗ trợ đầu vào tiêu thụ thanh long. Cùng đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bình Thuận, Long An cần tổ chức kết nối với các hệ thống thu mua ngay tại địa phương để hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, Sở cũng cần kiểm soát hoạt động thu mua của thương lái Trung Quốc tại Việt Nam để tránh tình trạng "bỏ kèo" khi lâm vào tình cảnh khó khăn.
Với thị trường nước ngoài, ông đề nghị các tham tán làm việc với các thương vụ tại nước ngoài để kết nối thu mua thanh long cũng như những nông sản khác của Việt Nam.
Từ 1/1, Các quy định để đảm bảo an toàn cao với các sản phẩm của Trung Quốc có hiệu lực. Do đó, Việt Nam phải thích ứng và đưa ra các giải pháp để phát triển bền vững.
Về lâu dài, để nông sản Việt giảm bớt khó khăn và thông suốt trong xuất khẩu, ông Lê Văn Thiệt, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp & Phát triển Việt Nam), đề nghị các sản phẩm xuất khẩu phải đáp ứng yêu cầu cơ bản về kiểm dịch thực vật. Ngoài ra, các cơ quan liên quan cần thẩm tra và đẩy mạnh cấp mã vùng trồng đáp ứng các yêu cầu thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP, GlobalGAP...).
Bích Phương
Nguồn: thuongtruong.com.vn